Fase 1: de vraagstelling

De eerste fase in het brainstormen noemen we de vraagstelling. Tijdens deze fase probeer je eerst een dieper inzicht te krijgen in de uitdaging waarover je zal brainstormen. Verander de uitdaging nu in een open vraag. Welke vraag moeten we beantwoorden om de uitdaging te realiseren? Formuleer de vraag zo kort en concreet mogelijk. Schrijf deze vraag bovenaan een papier, flip-over of whiteboard.

De eigenschappen van een goede vraag:

• Enkelvoudig. Stel slechts één vraag. Wil je toch meerdere vragen stellen? Deel ze dan op in verschillende vragen. Dus niet: ‘hoe kunnen we de vaste kosten en variabele kosten verminderen?’ maar: ‘hoe kunnen we de vaste kosten verminderen?’ en ‘hoe kunnen we de variabele kosten verminderen?’.
• Concreet. Concrete vragen leiden tot concrete ideeën. Zijn er randvoorwaarden? Vermeld ze dan zeker in je vraag.
• Inspirerend. Stel vragen die de creativiteit stimuleren. Gebruik bijvoorbeeld beeldspraak in je vraagstelling.
• Helder. Gebruik duidelijke taal, geen jargon en geen bijzinnen.
• Specifiek. Stel je vraag niet te breed. Denk goed na over wat je wil weten en formuleer een vraag die een specifiek antwoord eist.
• Actiegericht. Gebruik actieve werkwoorden in je vraag en stel je vraag actief. Zo betrek je de persoon en zet je hem aan tot actie.

Voorbeeld:

Uitdaging: (on)zichtbaarheid van de winkel

Vraag: hoe kunnen we de winkel tot blikvanger van de straat maken?

Fase 2: de divergerende fase

Het doel van de divergerende fase is om zo veel mogelijk ideeën te verzamelen. Hoe meer ideeën, hoe beter! De bedoeling is dat iedereen zijn of haar ideeën hardop zegt of noteert. Iemand schrijft deze ideeën op een groot papier. Zet een deadline of ideeënminimum. Divergeer bijvoorbeeld een uur of verzamel minimaal 100 ideeën voordat je naar de volgende fase gaat. Pas hierbij de correcte regels toe.

Om te divergeren bestaan er heel wat technieken die je kan toepassen. Denk bijvoorbeeld aan brainwriting.

Fase 3: de convergerende fase

Na de tweede fase van de brainstorm waar je zo veel mogelijk ideeën verzamelde ga je in de convergerende fase de ideeën beoordelen. Zo kan je de beste ideeën filteren en het beste uitkiezen. In de convergerende fase structureer je eerst de ideeën, waarna je ze beoordeelt en je tot slot het beste selecteert.

Ook voor deze fase kan je heel wat technieken toepassen zoals bijvoorbeeld de beoordelingsmatrix.