Visgraatmodel / Ishikawa-model

Het visgraatdiagram, ook wel Ishikawadiagram, 6M-diagram of oorzaak-en-gevolgdiagram genoemd, gebruiken we om de oorzaken van de uitdaging waar je voor staat in kaart te brengen. Een diepgaande kennis hierover is namelijk nodig voor het bedenken van mogelijke oplossingen.

Professor Kaoru Ishikawa ontwikkelde in 1943 het Ishikawadiagram. In die periode werkte hij bij Kawasaki Heavy Industries in Japan waar hij zich vooral bezighield met innovaties op gebied van kwaliteitsmanagement. Gedurende zijn loopbaan merkte hij dat zijn medewerkers moeite hadden met de vele factoren die mogelijk van invloed zijn op een proces. Om al die factoren beter te structureren bracht hij het Ishikawadiagram ter wereld, een eenvoudig en grafisch hulpmiddel om de potentiële oorzaken van een uitdaging overzichtelijk voor te stellen. Het diagram is vooral van toepassing op productieprocessen en hun kwaliteitscontroles, maar tegenwoordig kunnen we dit bijna overal op toepassen.

Tijdens onze brainstormsessies gebruiken we dit model als hulpmiddel om de oorzaken van de uitdaging waar je voor staat visueel weer te geven. Het is belangrijk dat we dit in de eerste fase van de brainstorm, de vraagstelling, uitvoeren, want slechts dan kan je gepaste ideeën bedenken.

Vijf stappen voor het visgraatdiagram

  1. Bepaal de uitdaging. Plaats deze in de kop van de vis.
  2. Bepaal de primaire oorzaken van je uitdaging. Deel deze oorzaken op in zes categorieën: mens, methode, meetinstrument, machine, milieu en materiaal.
  3. Plaats de oorzaken in de visgraten van de vis. Iedere visgraat staat voor een van de categorieën.
  4. Bepaal de secundaire oorzaken.
  5. Plaats de secundaire oorzaken in de zijgraten van de visgraten.

 

Zes categorieën van het  visgraatdiagram

  • Mens: menselijke oorzaken
  • Methode: logistieke en communicatieve oorzaken
  • Meetinstrument: oorzaken met betrekking tot metingen
  • Machine: oorzaken die te maken hebben met machines, gereedschap en computers
  • Milieu: omgevingsfactoren
  • Materiaal: oorzaken betreffende het gebruikte materiaal

 

Voorbeeld visgraatdiagram

Te laat komen op het werk

  • Mens
    • Zieke kinderen
    • Gedemotiveerd
    • Moe
  • Methode
    • Drukke reisroute gekozen
    • Wekker te laat gezet
  • Meetinstrument
    • Prikklok stuk
  • Machine
    • Wekker ging niet af
    • Panne met de auto
    • Vertraging met de trein
    • Koffiemachine stuk
  • Milieu
    • File
    • Sneeuw op de baan
  • Materiaal
    • Benzine op

Meer technieken

Meer technieken